8/12/11

Về "quyền bỏ phiếu bằng chân của cổ đông"

Quyền bỏ phiếu bằng chân là thuật ngữ để chỉ quyền của cổ đông có thể yêu cầu Công ty mua lại cổ phần của mình nếu họ phản đối quyết định về việc tổ chức lại Công ty(chia, tách, hợp nhất, sáp nhập hoặc chuyển đổi Công ty), hoặc thay đổi quyền và nghĩa vụ của Cổ đông quy định tại Điều lệ Công ty (Điều 90.1 LDN 2005).

Tại Điều 43 của LDN 2005 cũng có quy định mà theo đó thành viên có quyền yêu cầu Công ty mua lại phần vốn góp của mình, nếu thành viên bỏ phiếu không tán thành đối với quyết định của Hội đồng thành viên về các vấn đề: (i) Sửa đổi, bổ sung các nội dung trong Bản điều lệ Công ty liên quan đến quyền và nghĩa vụ của thành viên, Hội đồng thành viên; (ii) Tổ chức lại Công ty; (iii) Các trường hợp khác theo quy định tại Bản điều lệ;

Đối chiếu quy định tại ĐIều 4.5 của LDN 2005 thì phần vốn góp là tỷ lệ vốn mà chủ sở hữu hoặc chủ sở hữu chung của Công ty góp vào vón điều lệ. Như vậy, có thể được hiểu rằng, khi yêu cầu công ty mua lại phần vốn góp, thành viên sẽ yêu cầu công ty mua lại toàn bộ phần vốn góp trong công ty và họ sẽ thôi không còn là thành viên của Công ty TNHH nữa.

Tuy nhiên, đối  với Công ty Cổ phần thì sao? Liệu việc mua lại cổ phần là mua lại toàn bộ số cổ phần hay liệu cổ đông phản đối có thể được quyền yêu cầu Công ty mua lại một phần được không?

Có 02 hai quan điểm về vấn đề này:
(i) Quan điểm thứ nhất: Rất đơn giản, nếu luật không quy định cụ thể thì có thể hiểu mua lại cổ phần là một phần hoặc toàn bộ đều được. Và tất nhiên là công dân sẽ được làm những gì pháp luật không cấm, toàn bộ hay một phần đều có thể được;
(ii) Quan điểm thứ hai: Mua lại phải là mua lại toàn bộ số cổ phần mà cổ đông đấy sở hữu trong Công ty, bởi lẽ việc thể hiện ý chí phản đối quyết định và rút lui không thể phản đối "nửa vời" được.Việc phản đối phản đối phải là nguyên vẹn, hoàn chỉnh. Đồng thời áp dụng nguyên tắc tương tự, ta có thể thấy việc mua lại cổ phần cần được áp dụng tương tự việc mua lại phần vốn góp và theo nguyên tắc "quyền bỏ phiếu bằng chân" thì đã chạy đi rồi, lại còn gửi "một chân lại"?

Thế nhưng, lý luận vẫn chỉ là lý luận, soi chiếu vào luật thực định ta không thấy quy định nào cụ thể về vấn đề này. Nếu có một doanh nhân hỏi bạn: Tôi phản đối nhưng tôi chỉ yêu cầu công ty mua lại một phần cổ phần của tôi, được không?

Vậy, ý kiến của các luật gia, luật sư thế nào?